Szukasz wysoce skutecznych składników do walki z trądzikiem czy kuracji anti-aging? Retinoidy to substancje aktywne, które Cię zainteresują. Coraz więcej osób włącza je do swojej codziennej pielęgnacji skóry, skuszone ich wyjątkowym działaniem. Aby jednak osiągnąć najlepsze rezultaty i to w bezpieczny sposób, potrzebujesz wiedzieć, jak i kiedy jest stosować. Porady i odpowiedzi na najczęstsze pytania odnośnie do retinoidów znajdziesz w naszym poradniku. Czytaj dalej!

Co to są retinoidy

Retinoidy to naturalne i syntetyczne pochodne witaminy A (retinolu). Mają one podobną strukturę i podobne działanie do „witaminy młodości”.

To substancje aktywne biologicznie, które łączą się w skórze z receptorami jądrowymi RAR (receptory dla kwasu retinowego) i RXR (receptory retinoidowe X).

Rozpuszczają się one w tłuszczach (są lipofilne), a przez to z łatwością przenikają przez warstwę rogową naskórka i docierają do głębszych warstw skóry, gdzie regulują wiele procesów komórkowych: od podziałów i odnowy komórek po normalizację wydzielania łoju.

Rodzaje retinoidów

Retinoidy dzieli się ze względu na generacje:

• I generacja retinoidów,
• II generacja retinoidów,
• III generacja retinoidów,
• IV generacja retinoidów.

Pierwsza generacja retinoidów

Obejmuje ona naturalne formy witaminy A i jej najbliższe pochodne. To m.in.:

• retinol,
• retinal (retinaldehyd),
• tretynoina (kwas all-trans retinowy),
• izotretynoinę (kwas 13-cis retinowy),
• alitretinoinę.

Najpopularniejsze spośród nich to retinol i retinal. Znajdziesz je w różnych kosmetykach bez recepty: kremach, serach, maściach, tonikach czy maseczkach.

• Retinol to najpopularniejsza pochodna witaminy A. To go najczęściej spotykasz w kosmetykach. Nie jest on aktywną formą: gdy wniknie w skórę ulega dwustopniowej konwersji do kwasu retinowego (retinol → retinal → kwas retinowy). Ten związek znajdziesz w produktach anti-agingowych, jak i do redukcji niedoskonałości (np. drobnych zmian trądzikowych). Dostępny jest bez recepty w różnych stężeniach (zwykle 0,2–1%).
• Retinal (retinaldehyd) to inna pochodna witaminy A, ostatnio zyskująca na popularności. Uważa się go za najsilniejszy retinoid dostępny bez recepty: działa szybciej niż retinol, bo wymaga tylko jednej konwersji do kwasu retinowego (retinal → kwas retinowy). Retinal zachowuje wszystkie zalety retinolu, ale zwykle powoduje mniej podrażnień, dzięki czemu sprawdzi się przy cerze wrażliwej. Bywa jednak droższy ze względu na bardziej zaawansowany proces produkcji.

Tretynoina i izotretynoina to już silne leki stosowane w dermatologii, na receptę (tretynoina w formie maści/kremu leczy trądzik i fotostarzenie, a izotretynoina podawana doustnie pomaga w najcięższych postaciach trądziku).

Druga generacja retinoidów

W tej grupie znajdują się syntetyczne związki o zmodyfikowanej strukturze (tzw. retinoidy aromatyczne): przede wszystkim etretynat (obecnie już niestosowany) i jego aktywny metabolit acytretyna.

Retinoidy II generacji działają silnie złuszczająco. Stąd wykorzystuje się je głównie w leczeniu ciężkich chorób skóry, takich jak łuszczyca czy różne zaburzenia keratynizacji. Acytretyna jest lekiem doustnym, który normalizuje odnowę naskórka i hamuje nadmierne rogowacenie w łuszczycy.

Ze względu na ryzyko działań niepożądanych (np. silne wysuszenie skóry, działanie teratogenne) retinoidy drugiej generacji są dostępne tylko jako leki na receptę. Nie znajdziesz ich w kosmetykach.

Trzecia generacja retinoidów

Stanowią one nowocześniejszą, wysoce selektywną grupę retinoidów, zaprojektowanych tak, by jeszcze precyzyjniej działać na receptory w skórze. Należą do nich m.in. adapalen, tazaroten i beksaroten.

Retinoidy III generacji wykorzystuje się w różnych celach leczniczych:

• adapalen działa przeciwtrądzikowo;
• tazaroten stosuje się na trądzik i do leczenia łuszczycy;
• beksaroten wykorzystuje się w terapii pewnych rzadkich nowotworów skóry.

Wszystkie retinoidy trzeciej generacji są lekami na receptę. Nie spotkasz ich w zwykłych kosmetykach ze względu na silne i ukierunkowane działanie.

Czwarta generacja retinoidów

To najbardziej zaawansowane, najnowocześniejsze retinoidy, przeznaczone dla dermatologii leczniczej. Do tej grupy należą trifanoid i seletinoid G. Związki te wciąż poddaje się badaniom dla ustalenia bezpieczeństwa i skuteczności ich stosowania. Nie wszędzie są dostępne.

Jak działają retinoidy na skórę

Pochodne witaminy A stosuje się w kosmetologii i dermatologii ze względu na ich fantastyczne właściwości. Ponieważ są związkami lipofilowymi, przenikają do głębokich warstw skóry, w których dokonują rewolucji. Jakich?

• Przyspieszają odnowę komórkową.
• Stymulują produkcję kolagenu w skórze właściwej i elastyny w macierzy pozakomórkowej skóry.
• Regulują pracę gruczołów łojowych.
• Poprawiają koloryt skóry i redukują przebarwienia.
• Spowalniają starzenie się skóry.

Na co pomagają retinoidy? Zastosowania w pielęgnacji

Myślisz o dodaniu retinoidów do swojej rutyny pielęgnacyjnej, ale nie wiesz, w jakich przypadkach najlepiej się na nie zdecydować? Oto kilka sytuacji, kiedy wybór pochodnych witaminy A może okazać się dobrym rozwiązaniem.

Terapia trądziku, szczególnie zaawansowanego

Retinoidy od lat stanowią filar leczenia trądziku. Stosowane miejscowo (jak adapalen czy tretynoina w kremie) pomagają odblokować pory i zapobiegają tworzeniu się nowych wykwitów, regulując proces złuszczania i produkcję sebum.

Dodatkowo pochodne witaminy A działają przeciwzapalnie, a przez to wyciszają istniejące zmiany.

W lżejszych postaciach trądziku zwykle sięga się po kosmetyki z retinolem lub retinalem bez recepty.

W ciężkim trądziku cystowym dermatolodzy często zalecają retinoid doustny (izotretynoinę), który redukuje aktywność gruczołów łojowych i zmniejsza skłonność skóry do wyprysków. (Pamiętaj, że taka terapia wiąże się z możliwymi skutkami ubocznymi i wymaga kontroli lekarza).

Kuracja anti-aging i redukcja zmarszczek

W pielęgnacji przeciwstarzeniowej retinoidy nie mają sobie równych. Regularna aplikacja kremu lub serum z retinoidem zauważalnie spłyca drobne zmarszczki, poprawia jędrność i napięcie skóry i zapobiega pojawianiu się nowych oznak starzenia.

Retinoidy pobudzają produkcję kolagenu i elastyny, dzięki czemu cera staje się bardziej sprężysta.

Ponadto wygładzają powierzchnię skóry, a przez to wygląda ona na młodszą i świeższą.

Pierwsze efekty odmładzające (poprawa struktury skóry, wyrównanie drobnych linii) często obserwuje się już po kilku miesiącach stosowania, a głębsza regeneracja następuje przy dłuższej terapii.

Retinoidy poleca się osobom, które chcąc działać przeciwstarzeniowo, już od ok. 25.–30. roku życia, jak i tym, co pragną zredukować już istniejące zmarszczki.

Redukcja przebarwień i wyrównanie kolorytu

Zmagasz się z plamami pigmentacyjnymi (posłonecznymi, pozapalnymi czy melasmą)? Ty również zyskasz na kuracji retinoidami.

Pochodne witaminy A regulują procesy melanogenezy i złuszczania naskórka, a tym samym – rozjaśniają przebarwienia i ujednolicają koloryt cery.

Często łączy się je z innymi składnikami depigmentującymi (jak witamina C, kwas azelainowy czy hydrochinon w terapiach leczniczych) dla synergicznego efektu.

Retinoidy są również pomocne w profilaktyce przebarwień. Poprzez stymulację odnowy komórkowej minimalizują ryzyko, że drobne uszkodzenia posłoneczne przekształcą się w trwałe plamy.

Redukcja niedoskonałości i zwężenie rozszerzonych porów

Retinoidy świetnie sprawdzają się u osób o skórze mieszanej i tłustej, z rozszerzonymi porami i zaskórnikami. Normalizują one rogowacenie u ujść mieszków włosowych. To sprawia, że zmniejsza się widoczność porów i następuje redukcja zaskórników (działanie komedolityczne). Skóra staje się gładsza, a jej powierzchnia bardziej jednolita.

Leczenie łuszczycy

W dermatologii retinoidy (zwłaszcza syntetyczne II generacji jak acytretyna) wykorzystuje się w leczeniu ciężkich postaci łuszczycy. Doustna acytretyna pomaga regulować nadmierne namnażanie komórek naskórka i proces ich różnicowania. To prowadzi do zmniejszenia zmian łuszczycowych.

Miejscowo bywa stosowany tazaroten (żel na receptę) na ograniczone zmiany łuszczycowe.

Wiedz, że retinoidy w łuszczycy to już leczenie typowo dermatologiczne: silne leki, których przyjmowanie musi być nadzorowane przez lekarza i stosowane z rozwagą (z uwagi na skutki uboczne).

Redukcja rozstępów

Choć istnieje wiele metod walki z rozstępami, jednym z niewielu składników o udokumentowanej skuteczności jest tretinoina (retinoid). Zewnętrzne stosowanie 0,1% tretinoiny na świeże rozstępy (w fazie czerwonej, zapalnej) przynosi bardzo dobre rezultaty. Retinoid ten normalizuje procesy rogowacenia i stymuluje fibroblasty do produkcji kolagenu, a to sprzyja przebudowie uszkodzonej skóry.

W badaniach zauważono istotne spłycenie i poprawę wyglądu nowych rozstępów po kilku miesiącach kuracji tretinoiną.

Wadą jest to, że często towarzyszą temu podrażnienia skóry (zaczerwienienie, złuszczanie, świąd), dlatego terapię prowadzi się ostrożnie.

Na stare (białe) rozstępy retinoidy działają słabiej, ale czasem łączy się tretinoinę z kwasami (np. peelingi z kwasem glikolowym) dla lepszego efektu.

Uwaga: retinoidów nie wolno stosować na rozstępy w ciąży (jest ona jednym z przeciwwskazań do stosowania pochodnych witaminy A).

Jak stosować retinoidy, aby osiągnąć najlepsze efekty

Zanim zaczniesz pielęgnację lub leczenie skóry retinoidami, musisz wiedzieć, jak bezpiecznie je stosować.

Stężenie retinoidów na start

Dopiero zaczynasz przygodę z retinoidami? A może już kiedyś je stosowałaś i teraz chcesz wrócić do nich po przerwie. W obu przypadkach musisz rozpocząć stosowanie pochodnych witaminy A o jak najniższym stężeniu (spotkasz się m.in. z kosmetykami zawierającymi 0,01% retinolu).

W ten sposób pozwolisz skórze powoli przyzwyczaić się do nowego składnika i zminimalizujesz ryzyko podrażnień. Najlepiej zaczynać od stężeń 0,1–0,5%. Jeśli Twoja skóra jest bardzo wrażliwa, rozważ nawet formy pośrednie (np. retinal 0,01 lub 0,05%).

Stężenie retinoidów możesz zwiększać w miarę budowania tolerancji skóry, zwykle po kilku tygodniach stosowania konkretnego stężenia, codziennego, przy braku podrażnień.

Retinoidy a pora roku i pora dnia

Najlepszym momentem na aplikację retinoidów jest wieczór.

Retinoidy (zwłaszcza retinol) ulegają degradacji na słońcu i zwiększają wrażliwość skóry na promieniowanie UV, więc nakładaj je na noc, a w dzień obowiązkowo aplikuj krem z filtrem.

Kurację retinoidową możesz rozpocząć w dowolnym momencie roku: jesienią, zimą, wiosną czy latem. Możesz spotkać się z zaleceniami, aby jednak rozpocząć ich stosowanie jesienią lub zimą. Wynika to z faktu, że retinoidy są fotouczulające (zwiększa wrażliwość skóry na promieniowanie UV). A jesienią i zimą nasłonecznienie jest mniejsze. Nie jest to jednak obowiązkowe.

Retinoidy możesz stosować przez cały rok, pod warunkiem stosowania fotoprotekcji (koniecznie SPF 50+ codziennie rano i – w zależności od potrzeb – kolejne aplikacje w ciągu dnia).

Częstotliwość aplikacji retinoidów

Retinoidy wprowadzaj stopniowo.

Na początku (przez pierwsze dwa tygodnie) stosuj kosmetyk z pochodną witaminy A maksymalnie dwa razy w tygodniu, w odstępach trzech–pięciu dni. Obserwuj reakcję skóry.

Jeśli wszystko jest w porządku, po dwóch tygodniach zwiększ częstotliwość: aplikuj kosmetyk co drugi dzień. Gdy jednak zauważysz zaczerwienienie, poczekaj do momentu, aż skóra się wyciszy.

Czy docelowo musisz dojść do stosowania retinoidów codziennie? Nie, nie ma takiej konieczności. Jeśli Twoja skóra nie toleruje aplikowania pochodnych witaminy A każdego wieczoru, pozostań przy częstotliwości, przy której jesteś. Nawet gdy będzie się to wiązać z nakładaniem retinoidów trzy razy w tygodniu. Najważniejsze jest to, by Twoja skóra wyglądała dobrze i nie pojawiały się na niej podrażnienia.

Zwiększanie stężenia retinoidu rozważ dopiero po dwóch–trzech miesiącach regularnej tolerowanej kuracji niższym stężeniem.

Gdy zdecydujesz się zwiększyć stężenie retinoidu, wróć do budowania tolerancji skóry: aplikuj kosmetyk rzadziej, dwa–trzy razy w tygodniu, i stopniowo, przez kilka tygodni, zwiększaj częstotliwość stosowania.

Sposób aplikacji retinoidów

Kosmetyki z retinoidami nakładaj zawsze na noc, na dokładnie oczyszczoną i wysuszoną skórę twarzy. (Wilgotna skóra sprzyja głębszej penetracji produktu, a to może zaognić podrażnienia).

Omijaj okolice szczególnie wrażliwe: powieki, kąciki ust, skrzydełka nosa (chyba że używasz produktu przeznaczonego specjalnie na te obszary).

Pilnuj wielkości porcji: zwykle wystarczy nałożyć ilość wielkości groszku na całą twarz. Nie nakładaj zbyt dużo na raz (nie przyspieszy efektów, a niemal na pewno zwiększy ryzyko podrażnień).

Jaką metodą nakładać retinoidy na twarz? Do wyboru masz:

• metodę klasyczną, czyli wspomniane wcześniej stopniowe zwiększanie dawki od najniższej do wyższej (retinoid, a następnie krem nawilżający),
• metodę „kanapkową” (krem nawilżający, retinoid i znowu krem nawilżający),

Metoda kanapkowa polega na nakładaniu retinoidu pomiędzy dwie warstwy kremu nawilżającego. Najpierw aplikujesz cienką warstwę kremu nawilżającego, czekasz, aż lekko się wchłonie, potem nakładasz swój retinoid, a po kilku minutach ponownie – krem nawilżający na wierzch.

Taka „kanapka” sprawia, że retinoid wnika wolniej i płycej, co łagodzi ewentualne skutki uboczne.

Dodatkowa pielęgnacja nawilżająca

Retinoidy mogą osłabiać barierę hydrolipidową skóry, szczególnie na początku kuracji. Dlatego zadbaj o to, aby równolegle stosować łagodzące, regenerujące kosmetyki. W ramach swojej codziennej pielęgnacji aplikuj kremy bogate w składniki wzmacniające barierę hydrolipidową i nawilżające tkanki jak ceramidy, skwalan, pantenol, peptydy, niacynamid (o ile jego stężenie nie przekracza 5%).

Unikaj kosmetyków z alkoholem, substancjami zapachowymi i zbyt wielu drażniących składników na raz.

Im prostsza i bardziej odżywcza pielęgnacja uzupełniająca, tym większa szansa, że skóra dobrze zniesie retinoid. Pamiętaj: dobrze nawilżona skóra, to mniejsze podrażnienia i lepsze efekty kuracji.

Ochrona przeciwsłoneczna

Stosowanie retinoidów wymaga codziennego używania wysokiego filtra SPF. Dlaczego? Bo pochodne witaminy A uwrażliwiają skórę na słońce (są fotouczulające). A to znaczy, że istnieje większe ryzyko powstania poparzeń słonecznych lub trudnych do usunięcia przebarwień bez odpowiedniej ochrony UV.

W ciągu dnia nakładaj krem SPF 30–50 (najlepiej 50) i ponawiaj aplikację przy dłuższej ekspozycji.

Dodatkowo chroń twarz fizycznie, np. kapeluszem.

Z czym łączyć retinoidy, a z czym nie wolno ich łączyć

Podczas kuracji retinoidowej skup się na minimalizmie i łagodnej pielęgnacji towarzyszącej.

Retinoidów nie wolno łączyć z:

• wysoko stężonymi kwasami AHA i BHA,
• czystą, niestabilną witaminą C (kwasem askorbinowym),
• niacynamidem o stężeniu wyższym niż 5%,
• peelingami mechanicznymi i enzymatycznymi,
• innymi produktami zawierającymi witaminę A i jej pochodne.

Łączenie powyższych składników z pochodnymi witaminy A będzie zbyt dużym obciążeniem dla skóry i może wywołać silne podrażnienia.

Jeśli chcesz stosować dodatkowo kwasy czy witaminę C, używaj ich naprzemiennie z retinoidem (np. kwasy w inne dni) albo rano (witamina C).

Nie łącz retinoidów z inwazyjnymi zabiegami kosmetycznymi naruszającymi skórę, takimi jak mocne peelingi chemiczne, laseroterapia, dermabrazja itp. bez zachowania między nimi odpowiedniej przerwy. Retinoidy same w sobie mocno stymulują i złuszczają skórę. Dołączenie do nich agresywnego zabiegu może skończyć się poważnym podrażnieniem lub uszkodzeniem bariery hydrolipidowej. Zwykle zaleca się odstawić retinoid na ok. pięć–siedem dni przed planowanym zabiegiem i nie wznawiać kilka dni po nim.

A z czym wolno łączyć retinoidy? Będą to m.in.:

• niacynamid (witamina B3) poniżej 5%,
• kwas hialuronowy
• ceramidy,
• peptydy,
• witamina E,
• aloes,
• alantoina,
• pantenol,
• gliceryna,
• antyoksydantami.

Co ważne, możliwe jest połączenie retinoidów ze stabilną formą witaminy C (jak tetraizopalmitynian askorbylu czy 3-O etylowy kwas askorbinowy).

Kiedy pojawiają się efekty kuracji retinoidami

Nie oczekuj cudów z dnia na dzień. Pierwsze wyraźne pozytywne efekty (poprawa gładkości, rozświetlenie cery) pojawiają się zwykle po około 6–12 tygodniach regularnego stosowania.

Redukcja zmarszczek czy przebarwień to często kwestia kilku miesięcy, a najlepsze rezultaty mogą wymagać nawet 6–12 miesięcy konsekwentnej pielęgnacji.

Ważne jest, by się nie zniechęcać i nie przerywać kuracji zbyt wcześnie. Efekty przyjdą, potrzebujesz tylko trochę więcej cierpliwości.

Retinoidy a skutki uboczne

Produkty z retinoidami mogą (ale nie muszą) wywołać różne skutki uboczne.

Najczęściej jest to przejściowe podrażnienie skóry. Objawia się to zaczerwienieniem, suchością, pieczeniem i łuszczeniem się skóry w miejscach aplikacji.

Pochodne witaminy A mogą osłabić barierę ochronną skóry: staje się ona szorstka w dotyku, napina się i może swędzić.

Aby temu zapobiec, ważne jest stosowanie kosmetyków nawilżających.

Objawy te zwykle ustępują, gdy skóra przyzwyczai się do retinoidów (w zależności od reakcji jest to kilka dni do kilku tygodni).

Na początku skóra może również stać się bardziej wrażliwa, np. reagować pieczeniem na kosmetyki, które wcześniej nie sprawiały problemu.

Co więcej, możliwe jest pojawienie się większej liczby drobnych krostek i zaskórników na początku kuracji. Ważne: jeśli pojawiają się drobne wypryski, to najpewniej normalny wysyp adaptacyjny. Natomiast jeśli pojawi się pokrzywka, obrzęk czy nasilone pieczenie, to możesz mieć do czynienia z reakcją alergiczną i wtedy musisz przerwać stosowanie retinoidów.

Przeciwwskazania, czyli kto nie powinien używać retinoidów

Istnieje kilka sytuacji, kiedy stosowanie retinoidów zewnętrznie nie jest wskazane.

• Planowanie ciąży i okres ciąży: Nie zaleca się używania pochodnych witaminy A zewnętrznie, bo istnieje niewielkie ryzyko, że kwas retinowy mógłby zaszkodzić dziecku w pierwszym trymestrze ciąży.

• Okres karmienia piersią: Zrezygnuj z aplikowania retinoidów zewnętrznie w okolice klatki piersiowej w czasie laktacji. W ten sposób unikniesz kontaktu delikatnej skóry dziecka z kosmetykiem i zapobiegniesz ewentualnym podrażnieniom. Ponadto skóra kobiet po ciąży jest bardziej wrażliwa, a tym samym – ma większe predyspozycje do podrażnień.
• Skóra podrażniona i uszkodzona: Nie nakładaj retinoidów na otwarte rany, aktywne zmiany zapalne, oparzenia czy mocno podrażnioną skórę. Spowoduje to silne pieczenie i może pogorszyć stan skóry. Najpierw musisz zaleczyć np. podrażnienie czy dermatozę, wzmocnić barierę, a dopiero potem ostrożnie wprowadzać retinoid.
• Równoległe kuracje dermatologiczne: Jeśli stosujesz inne leki na skórę (np. maści ze steroidami, antybiotyki miejscowe, nadtlenek benzoilu na trądzik), skonsultuj się z dermatologiem, zanim zaczniesz stosować preparaty z retinoidami. Niektóre składniki mogą destabilizować kwas retinowy lub wywoływać podrażnienia.
• Nadwrażliwość na retinoidy: Część osób może mieć nadwrażliwość na retinoidy. U nich nawet niskie stężenia powodują u nich silne podrażnienie, którego nie da się „przetrwać”. Jeśli mimo wszystkich środków ostrożności twoja skóra buntuje się przeciw retinoidom, skonsultuj alternatywy z dermatologiem. Być może lepsze będą inne terapie (np. bakuchiol zwany roślinnym „odpowiednikiem” retinolu, o delikatniejszym działaniu). Nie każda cera toleruje retinoidy i to też musisz brać pod uwagę.

Wybierz retinoidy do pielęgnacji swojej skóry!

Szukasz dobrych produktów z retinoidami do domowej lub gabinetowej pielęgnacji skóry? Przygotowaliśmy dla Ciebie listę kilku preparatów, które zyskały uznanie specjalistów i kobiet dbających o cerę w domowym zaciszu.

• Serum Power Retinol od Dives Med: To profesjonalny kosmetyk do codziennej pielęgnacji anti-agingowej z czystym retinolem, o lekkiej, olejkowej formule. Stymuluje odnowę komórkową, wygładza istniejące zmarszczki i spowalnia procesy starzenia skóry. Dodatkowe  substancje nawilżające (oleje roślinne, witamina E) pomagają utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia i elastyczność skóry. Serum napina skórę, rozjaśnia jej koloryt i redukuje drobne niedoskonałości.
• Krem anti-aging od Retix C: To krem przeciwzmarszczkowy z czystym retinolem 0,16% i witaminą C (w stabilnej formie etylowej). Do użytku profesjonalnego, jak i domowej pielęgnacji anti-agingowej. Stymuluje odnowę komórkową skóry, redukuje zmarszczki, przebarwienia i zaskórniki. Wygładza powierzchnię skóry, poprawia jej miękkość i koloryt. Dodatkowo witamina C wzmacnia efekt rozjaśnienia i działa antyoksydacyjnie, a składniki nawilżające i regenerujące (olej z róży rdzawej i ekstrakt z rozmarynu) minimalizują podrażnienia i odbudowują skórę. Produkt przeznaczony jest do cer dojrzałych i suchych z oznakami starzenia.
• Venome Retinol + C Shot: To zestaw ampułek z retinolem i witaminą C do intensywnej odnowy skóry (przeznaczony do użytku kosmetologów). Stosuje się go w ramach dwuetapowego zabiegu eksfoliującego: najpierw stosuje się serum z 15% witaminą C i ekstraktami roślinnymi, a następnie maskę z czystym retinolem. W rezultacie zmarszczki ulegają wygładzeniu, rozjaśniają się przebarwienia i poprawia jędrność skóry.

Krem age element antiwrinkle od mesoestetic: Kosmetyk przeciwzmarszczkowy z peptydami, bakuchiolem i antyoksydantami. Wygładza zmarszczki mimiczne i poprawia jędrność skóry i chroni ją przed fotostarzeniem. Pobudza produkcję kolagenu i elastyny i intensywnie nawilża. W rezultacie skóra zyskuje jędrność i świeży wygląd. Krem ma lekką konsystencję i nadaje się do codziennego stosowania. Idealny dla skóry z oznakami starzenia.